پسوریازیس صورت یکی از انواع بیماری‌های مزمن پوستی است که به عنوان یک اختلال خودایمنی شناخته می‌شود. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن، به اشتباه به سلول‌های پوستی حمله کرده و باعث رشد و تکثیر سریع آن‌ها می‌شود. در نتیجه، نواحی مشخصی از پوست، به‌ویژه در صورت، دچار التهاب، قرمزی و پوسته‌ریزی می‌شوند.
پسوریازیس می‌تواند هر نقطه‌ای از بدن را درگیر کند، اما شیوع آن در صورت به حدی است که نیمی از افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، درجاتی از درگیری پوستی را در این ناحیه تجربه می‌کنند. با توجه به اینکه صورت یکی از مهم‌ترین بخش‌های بدن از نظر تعاملات اجتماعی است، بروز پسوریازیس در این ناحیه می‌تواند تأثیر منفی قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد بگذارد. بسیاری از مبتلایان به این بیماری، با چالش‌هایی مانند کاهش اعتماد به نفس، نگرانی‌های اجتماعی و حتی مشکلات روحی و روانی روبه‌رو می‌شوند.
این بیماری مزمن اگرچه درمان قطعی ندارد، اما راهکارهای متعددی برای کنترل علائم آن وجود دارد. آگاهی از ماهیت پسوریازیس صورت، شناخت علائم و بررسی روش‌های درمانی و مراقبتی می‌تواند به افراد کمک کند تا تأثیرات این بیماری را کاهش داده و زندگی روزمره خود را بدون دغدغه مدیریت کنند.
پسوریازیس صورت چیست؟
پسوریازیس صورت نوعی بیماری پوستی است که در اثر فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی بدن ایجاد می‌شود. این بیماری باعث تکثیر غیرطبیعی و سریع سلول‌های پوست شده و در نتیجه، نواحی خاصی از صورت دچار التهاب، قرمزی، پوسته‌ریزی و ضخامت غیرطبیعی می‌شوند. در یک پوست سالم، سلول‌های پوستی در طی یک چرخه ۲۸ تا ۳۰ روزه تولید و جایگزین می‌شوند، اما در افراد مبتلا به پسوریازیس، این روند به ۳ تا ۷ روز کاهش پیدا می‌کند. این سرعت غیرعادی در رشد سلولی، منجر به تجمع لایه‌های پوستی اضافی و ایجاد پلاک‌های ضخیم و پوسته‌پوسته روی صورت می‌شود.
مقایسه پسوریازیس صورت با سایر بیماری‌های پوستی مشابه
تشخیص دقیق پسوریازیس صورت گاهی دشوار است، زیرا برخی از علائم آن با سایر بیماری‌های پوستی شباهت دارند. سه بیماری که بیشترین شباهت را با پسوریازیس صورت دارند شامل اگزما، درماتیت سبورئیک و روزاسه هستند.
- اگزما: معمولاً باعث قرمزی، خارش و خشکی شدید پوست می‌شود، اما برخلاف پسوریازیس، سطح پوست ملتهب‌تر و ترک‌خورده‌تر به نظر می‌رسد. همچنین، اگزما بیشتر در نواحی اطراف چشم و دهان ظاهر می‌شود.
- درماتیت سبورئیک: یکی دیگر از بیماری‌هایی است که در صورت دیده می‌شود. این عارضه بیشتر در ناحیه بینی، پیشانی و خط مو ایجاد شده و به صورت پوسته‌های چرب و زردرنگ دیده می‌شود، در حالی که پسوریازیس دارای پوسته‌های خشک و ضخیم است.
- روزاسه: یک بیماری پوستی مزمن است که بیشتر باعث قرمزی و التهاب در ناحیه بینی، گونه‌ها و پیشانی می‌شود، اما برخلاف پسوریازیس، با پوسته‌ریزی و پلاک‌های ضخیم همراه نیست.
انواع پسوریازیس صورت
پسوریازیس صورت می‌تواند در نواحی مختلفی از پوست تأثیر بگذارد و بسته به محل و شدت آن، به چندین نوع تقسیم می‌شود.
- پسوریازیس خط مو: در این نوع از بیماری، پلاک‌های ضخیم و قرمز رنگ از خط رویش مو به سمت پیشانی و دیگر نواحی صورت گسترش پیدا می‌کنند. این پلاک‌ها معمولاً با پوسته‌های سفید پوشیده شده و ممکن است باعث خارش و سوزش شوند.
- سبوپسوریازیس: این نوع از پسوریازیس معمولاً در نواحی چین‌های صورت، از جمله ابروها، پلک‌ها، کناره‌های بینی و ریش ظاهر می‌شود. پلاک‌های ایجادشده در این نوع، نازک‌تر از انواع دیگر بوده و اغلب دارای ظاهری شبیه به فلس ماهی هستند. برخی از بیماران ممکن است سبوپسوریازیس را با درماتیت سبورئیک اشتباه بگیرند.
- پسوریازیس واقعی: این نوع از پسوریازیس می‌تواند هر نقطه‌ای از صورت را درگیر کند و معمولاً به شکل پلاک‌های ضخیم، قرمز و پوسته‌پوسته با مرزهای مشخص دیده می‌شود. این پلاک‌ها معمولاً به صورت متقارن روی دو طرف صورت ظاهر شده و ممکن است نواحی دیگر بدن را نیز تحت تأثیر قرار دهند.
علائم پسوریازیس صورت
پسوریازیس صورت می‌تواند علائم مختلفی داشته باشد که شدت آن‌ها در هر فرد متفاوت است. برخی افراد ممکن است تنها نواحی کوچکی از پوست را درگیر داشته باشند، در حالی که برخی دیگر با پلاک‌های گسترده و آزاردهنده مواجه شوند. این علائم معمولاً به تدریج ظاهر می‌شوند و ممکن است دوره‌های بهبودی و تشدید داشته باشند. در ادامه، علائم اصلی این بیماری توضیح داده شده است.
پوسته‌پوسته شدن و خشکی شدید پوست
یکی از مشخصه‌های اصلی پسوریازیس صورت، ایجاد لایه‌های پوسته‌پوسته روی نواحی درگیر است. این پوسته‌ها ناشی از تکثیر غیرطبیعی سلول‌های پوستی هستند که روی سطح پوست تجمع پیدا کرده و به‌درستی دفع نمی‌شوند. در نتیجه، سطح پوست خشک، زبر و ناصاف به نظر می‌رسد. این خشکی شدید می‌تواند باعث ترک‌خوردگی پوست شده و حتی در برخی موارد، منجر به خونریزی‌های جزئی شود.
التهاب، قرمزی و براق شدن نواحی درگیر
پسوریازیس باعث افزایش التهاب در لایه‌های پوستی می‌شود که نتیجه آن قرمز شدن پوست در افراد با پوست روشن و قهوه‌ای یا بنفش شدن آن در افرادی با پوست تیره‌تر است. این نواحی ممکن است ظاهری براق و ملتهب داشته باشند و در برخی موارد دچار تورم شوند. التهاب ممکن است در دوره‌های تشدید بیماری افزایش یابد و باعث احساس گرما در نواحی درگیر شود.
حساسیت و ترک‌های پوستی
پوست مبتلا به پسوریازیس معمولاً حساس‌تر از سایر نقاط بدن است و ممکن است به محرک‌های محیطی مانند سرما، باد یا مواد شیمیایی واکنش نشان دهد. این حساسیت می‌تواند باعث ترک‌خوردگی پوست شود، به‌ویژه در قسمت‌هایی که پوست حرکت زیادی دارد، مانند اطراف دهان و بینی. این ترک‌ها می‌توانند دردناک باشند و در برخی موارد مستعد عفونت شوند.
خارش از خفیف تا شدید
خارش یکی از شایع‌ترین علائم پسوریازیس صورت است که شدت آن در افراد مختلف متفاوت است. برخی از بیماران تنها احساس خارش خفیفی دارند، در حالی که برای برخی دیگر این احساس می‌تواند آزاردهنده و غیرقابل تحمل باشد. خاراندن نواحی درگیر می‌تواند وضعیت پوست را بدتر کرده و منجر به آسیب‌های بیشتر، خونریزی و افزایش ضخامت پلاک‌ها شود.
تشکیل پلاک‌های ضخیم و متراکم روی پوست
پلاک‌های پسوریاتیک در اثر تکثیر بیش از حد سلول‌های پوستی تشکیل می‌شوند و به‌صورت نواحی ضخیم، متراکم و سفت روی پوست دیده می‌شوند. این پلاک‌ها معمولاً مرز مشخصی دارند و ممکن است با پوسته‌های سفید یا نقره‌ای پوشیده شوند. پلاک‌های ضخیم‌تر معمولاً در افرادی دیده می‌شوند که بیماری آن‌ها شدیدتر است و ممکن است بخش‌های گسترده‌ای از صورت را درگیر کند.
علل و عوامل تشدیدکننده پسوریازیس صورت
پسوریازیس صورت یک بیماری پوستی مزمن و خودایمنی است که علل دقیقی برای بروز آن مشخص نیست. با این حال، تحقیقات نشان داده است که ترکیبی از عوامل ژنتیکی، اختلال در عملکرد سیستم ایمنی و برخی عوامل محیطی می‌توانند در بروز و تشدید این بیماری نقش داشته باشند. شناخت این عوامل می‌تواند به کنترل بهتر علائم و جلوگیری از شعله‌ور شدن بیماری کمک کند.
عوامل ژنتیکی
یکی از مهم‌ترین دلایل پسوریازیس صورت، استعداد ژنتیکی است. افرادی که در خانواده آن‌ها سابقه این بیماری وجود دارد، بیشتر در معرض خطر ابتلا هستند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که اگر یکی از والدین به پسوریازیس مبتلا باشد، احتمال بروز بیماری در فرزند او افزایش پیدا می‌کند. این موضوع نشان می‌دهد که ژن‌های مرتبط با سیستم ایمنی بدن می‌توانند در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند.
اختلال در عملکرد سیستم ایمنی
پسوریازیس یک بیماری خودایمنی است که در آن، سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه به سلول‌های سالم پوست حمله کرده و باعث تسریع در تکثیر آن‌ها می‌شود. در حالت طبیعی، سلول‌های پوستی در طول چند هفته جایگزین می‌شوند، اما در افراد مبتلا به پسوریازیس، این روند تنها در چند روز اتفاق می‌افتد. این رشد غیرطبیعی باعث تجمع سلول‌های پوستی و ایجاد پلاک‌های ضخیم و پوسته‌پوسته می‌شود.
عوامل محیطی و تحریک‌کننده
علاوه بر عوامل ژنتیکی و نقص سیستم ایمنی، برخی محرک‌های محیطی می‌توانند باعث تشدید پسوریازیس صورت شوند. شناسایی این عوامل و دوری از آن‌ها، نقش مهمی در کاهش دفعات شعله‌ور شدن بیماری دارد.
- استرس و اضطراب زیاد: استرس یکی از بزرگ‌ترین عوامل تشدیدکننده پسوریازیس است. استرس باعث افزایش التهاب در بدن شده و سیستم ایمنی را بیش‌فعال می‌کند. بسیاری از بیماران گزارش می‌کنند که دوره‌های استرس شدید باعث بدتر شدن علائم آن‌ها شده است.
- آسیب‌های پوستی: خراش، بریدگی، زخم، گزش حشرات و حتی آفتاب‌سوختگی می‌توانند باعث تحریک پوست و تشدید علائم شوند. این پدیده که به آن “پدیده کوبنر” گفته می‌شود، باعث می‌شود پسوریازیس در نواحی آسیب‌دیده پوست ظاهر شود.
- اشعه فرابنفش خورشید: در برخی افراد، قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌تواند علائم پسوریازیس را بهبود بخشد، اما در برخی دیگر ممکن است باعث تشدید بیماری شود. اشعه فرابنفش می‌تواند موجب تحریک پوست و افزایش التهاب شود، به‌ویژه اگر فرد دچار آفتاب‌سوختگی شود.
- عفونت‌های ویروسی و باکتریایی: برخی از عفونت‌ها، به‌ویژه عفونت‌های گلو ناشی از باکتری استرپتوکوک، می‌توانند باعث تحریک سیستم ایمنی و بروز یا تشدید علائم پسوریازیس شوند. این امر به‌ویژه در کودکان و نوجوانان شایع‌تر است.
- مصرف سیگار و الکل: سیگار و الکل از جمله عواملی هستند که می‌توانند باعث شعله‌ور شدن علائم پسوریازیس شوند. مصرف سیگار باعث کاهش گردش خون در پوست شده و التهاب را افزایش می‌دهد، در حالی که الکل می‌تواند تأثیرات منفی بر سیستم ایمنی داشته باشد.
- داروهای خاص: برخی از داروها می‌توانند باعث تحریک یا تشدید علائم پسوریازیس شوند. از جمله این داروها می‌توان به لیتیوم (که برای درمان اختلالات روانی استفاده می‌شود)، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (مانند ایبوپروفن و ناپروکسن) و برخی داروهای فشار خون اشاره کرد. در صورت داشتن پسوریازیس، بهتر است قبل از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت شود.
روش‌های تشخیص پسوریازیس صورت
تشخیص پسوریازیس صورت معمولاً بر اساس بررسی علائم بالینی انجام می‌شود. پزشکان برای تشخیص این بیماری از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند تا آن را از سایر بیماری‌های پوستی مشابه متمایز کنند.
معاینه بالینی توسط متخصص پوست
پزشک متخصص پوست، با بررسی نواحی درگیر و مشاهده الگوهای خاص پسوریازیس، می‌تواند این بیماری را تشخیص دهد. پلاک‌های ضخیم، قرمز، پوسته‌پوسته و متقارن از مشخصه‌های بارز این بیماری هستند. همچنین پزشک ممکن است درباره سابقه خانوادگی و محرک‌های احتمالی سؤال کند تا بتواند تشخیص دقیق‌تری داشته باشد.
بیوپسی پوست برای بررسی میکروسکوپی در موارد مشکوک
در برخی موارد که تشخیص دقیق دشوار است، پزشک ممکن است نمونه کوچکی از پوست (بیوپسی) را برداشته و آن را زیر میکروسکوپ بررسی کند. این آزمایش کمک می‌کند تا پسوریازیس از سایر بیماری‌های پوستی مانند اگزما، عفونت‌های قارچی و لوپوس افتراق داده شود.
تشخیص افتراقی با بیماری‌هایی مانند اگزما، درماتیت سبورئیک و روزاسه
پسوریازیس صورت شباهت زیادی به برخی از بیماری‌های پوستی دیگر دارد و ممکن است با آن‌ها اشتباه گرفته شود. بنابراین، پزشک باید تفاوت‌های آن را با سایر بیماری‌ها بررسی کند:
- اگزما: در اگزما، پوست معمولاً ملتهب‌تر و دچار خارش شدیدتر است، در حالی که پسوریازیس پلاک‌های ضخیم‌تر و متقارن دارد.
- درماتیت سبورئیک: این بیماری معمولاً با پوسته‌های چرب و زردرنگ همراه است، در حالی که پسوریازیس باعث ایجاد پوسته‌های خشک و سفید می‌شود.
- روزاسه: در روزاسه، پوست قرمز و برافروخته است اما فاقد پلاک‌های ضخیم و پوسته‌های مشخص پسوریازیس می‌باشد.
روش‌های درمان پسوریازیس صورت
درمان پسوریازیس صورت به‌دلیل حساسیت بالای پوست این ناحیه، چالش‌های خاصی دارد. ازآنجاکه پوست صورت نازک‌تر و مستعد تحریک است، انتخاب روش درمانی مناسب اهمیت زیادی دارد. درمان این بیماری به دو دسته کلی تقسیم می‌شود: درمان‌های پزشکی که شامل داروهای موضعی، نوردرمانی و داروهای سیستمیک است و درمان‌های خانگی و مکمل که بر کاهش علائم و پیشگیری از تشدید بیماری تمرکز دارند.
1. درمان‌های پزشکی
🔹 داروهای موضعی
درمان‌های موضعی اولین و رایج‌ترین روش برای کنترل پسوریازیس صورت هستند. این داروها مستقیماً روی نواحی آسیب‌دیده پوست اعمال می‌شوند و اثرات ضدالتهابی، لایه‌برداری یا کنترل‌کننده رشد سلولی دارند.
- کرم‌های کورتیکواستروئیدی
کورتیکواستروئیدهای موضعی مانند هیدروکورتیزون معمولاً برای کاهش التهاب، خارش و قرمزی پوست تجویز می‌شوند. این داروها برای استفاده کوتاه‌مدت توصیه می‌شوند، زیرا مصرف طولانی‌مدت آن‌ها ممکن است باعث نازک شدن پوست، ایجاد خطوط پوستی و افزایش حساسیت شود. در نواحی حساس مانند اطراف چشم‌ها، پزشک معمولاً دوزهای ملایم‌تری تجویز می‌کند. - مهارکننده‌های کلسینورین
پماد تاکرولیموس و کرم پیمکرولیموس گزینه‌های مناسبی برای نواحی حساس صورت مانند پلک‌ها هستند. این داروها التهاب را کاهش داده و مانع از حمله سیستم ایمنی به سلول‌های پوستی می‌شوند. برخلاف کورتیکواستروئیدها، این داروها عوارضی مانند نازک شدن پوست ندارند، اما در برخی افراد ممکن است احساس سوزش موقتی ایجاد کنند. - مشتقات ویتامین D
داروهایی مانند کلسیپوتریول و کلسیتریول از طریق تنظیم رشد سلولی، باعث کاهش ضخامت پلاک‌های پسوریاتیک می‌شوند. این ترکیبات معمولاً در کنار کورتیکواستروئیدهای موضعی استفاده می‌شوند تا اثرات درمانی آن‌ها را تقویت کنند. استفاده از این داروها روی پوست صورت باید با احتیاط باشد، زیرا ممکن است در برخی افراد باعث تحریک پوست شود. - کرم‌های قطران زغال سنگ
قطران زغال سنگ یکی از قدیمی‌ترین درمان‌های پسوریازیس است که به کاهش التهاب و پوسته‌ریزی کمک می‌کند. این ترکیبات معمولاً در کنار سایر داروهای موضعی استفاده می‌شوند. بااین‌حال، بوی نامطبوع و احتمال ایجاد لکه روی لباس‌ها از معایب این روش درمانی محسوب می‌شود. - سالیسیلیک اسید
سالیسیلیک اسید نوعی لایه‌بردار ملایم است که به حذف سلول‌های مرده پوست و کاهش ضخامت پلاک‌های پوسته‌پوسته کمک می‌کند. این ترکیب اغلب در کرم‌ها و شامپوهای مخصوص پسوریازیس یافت می‌شود و می‌تواند با سایر درمان‌های موضعی ترکیب شود تا جذب آن‌ها را بهبود بخشد.
🔹 نوردرمانی (فتوتراپی)
در مواردی که پسوریازیس صورت با درمان‌های موضعی کنترل نمی‌شود، پزشک ممکن است نوردرمانی با اشعه UVB را پیشنهاد دهد. این روش شامل قرار گرفتن پوست در معرض نور کنترل‌شده فرابنفش B است که باعث کاهش التهاب و کنترل رشد بیش‌ازحد سلول‌های پوستی می‌شود.
نوردرمانی معمولاً تحت نظارت پزشک انجام می‌شود و تعداد جلسات آن بسته به شدت بیماری متغیر است. برخی از افراد می‌توانند از نور طبیعی خورشید نیز بهره ببرند، اما قرار گرفتن بیش‌ازحد در معرض آفتاب ممکن است باعث تشدید علائم شود. بنابراین، مشورت با پزشک قبل از انجام این روش ضروری است.
🔹 درمان‌های سیستمیک (خوراکی یا تزریقی) در موارد شدید
اگر پسوریازیس صورت شدید باشد و به درمان‌های موضعی پاسخ ندهد، پزشک ممکن است داروهای سیستمیک را تجویز کند. این داروها روی کل بدن تأثیر می‌گذارند و معمولاً برای افرادی که پسوریازیس گسترده دارند، تجویز می‌شوند.
- متوترکسات، سیکلوسپورین و آسیترتین
این داروها از طریق سرکوب سیستم ایمنی، التهاب را کاهش داده و رشد بیش‌ازحد سلول‌های پوستی را کنترل می‌کنند. متوترکسات یکی از پرکاربردترین داروهای سیستمیک است، اما ممکن است عوارضی مانند مشکلات کبدی و کاهش سیستم ایمنی ایجاد کند. سیکلوسپورین نیز تأثیر بالایی در کاهش التهاب دارد، اما ممکن است باعث افزایش فشار خون شود. آسیترتین، که یک رتینوئید خوراکی است، برای موارد شدید پسوریازیس استفاده می‌شود، اما در زنان باردار و شیرده منع مصرف دارد. - داروهای بیولوژیک
این دسته از داروها شامل اینفلکسی‌مب و آدالیمومب هستند که به‌طور خاص سیستم ایمنی را هدف قرار داده و مانع از فعالیت بیش‌ازحد آن می‌شوند. این داروها معمولاً برای افرادی که پسوریازیس شدید دارند یا به سایر درمان‌ها پاسخ نمی‌دهند، تجویز می‌شوند. داروهای بیولوژیک معمولاً به‌صورت تزریقی استفاده می‌شوند و نیاز به نظارت دقیق پزشک دارند.
2. درمان‌های خانگی و مکمل
در کنار درمان‌های پزشکی، برخی روش‌های خانگی و تغییرات در سبک زندگی می‌توانند به کاهش علائم پسوریازیس صورت کمک کنند. این روش‌ها به کنترل خشکی، التهاب و خارش پوست کمک کرده و می‌توانند به‌عنوان مکملی برای درمان‌های اصلی مورد استفاده قرار گیرند.
✅ استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده قوی برای جلوگیری از خشکی پوست
مرطوب نگه داشتن پوست یکی از مهم‌ترین اقدامات برای کنترل پسوریازیس است. استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده بدون عطر و مواد شیمیایی مضر می‌تواند به جلوگیری از خشکی و ترک‌خوردگی پوست کمک کند. کرم‌هایی که حاوی اوره، گلیسرین یا هیالورونیک اسید هستند، گزینه‌های مناسبی برای حفظ رطوبت پوست محسوب می‌شوند.
✅ حمام با نمک اپسوم یا جو دوسر برای کاهش التهاب و خارش
حمام کردن با نمک اپسوم یا جو دوسر کلوئیدی می‌تواند به کاهش التهاب و خارش ناشی از پسوریازیس کمک کند. این ترکیبات خاصیت آرام‌بخش داشته و می‌توانند علائم بیماری را تسکین دهند. پس از حمام، حتماً پوست را با یک مرطوب‌کننده مناسب چرب کنید تا رطوبت آن حفظ شود.
✅ استفاده از روغن‌های طبیعی مانند روغن نارگیل، زیتون و آلوئه‌ورا
برخی از روغن‌های طبیعی دارای خاصیت ضدالتهابی و نرم‌کنندگی هستند. روغن نارگیل، روغن زیتون و ژل آلوئه‌ورا می‌توانند به کاهش خشکی، پوسته‌پوسته شدن و التهاب پوست کمک کنند. این روغن‌ها را می‌توان به‌عنوان مرطوب‌کننده طبیعی روی پوست استفاده کرد.
✅ پرهیز از صابون‌های قوی و محصولات حاوی عطر و مواد شیمیایی مضر
صابون‌ها و شوینده‌های قوی می‌توانند پوست را تحریک کرده و علائم پسوریازیس را تشدید کنند. بهتر است از شوینده‌های ملایم و بدون سولفات استفاده شود که تعادل طبیعی پوست را حفظ کرده و از خشکی آن جلوگیری کند.
راهکارهای پیشگیری و کاهش علائم
پسوریازیس صورت یک بیماری مزمن است که می‌تواند دوره‌های تشدید و بهبودی داشته باشد. درحالی‌که هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، رعایت برخی اقدامات می‌تواند به کاهش علائم، جلوگیری از تشدید بیماری و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا کمک کند. این راهکارها شامل تغییرات در سبک زندگی، تغذیه، مراقبت از پوست و مدیریت عوامل محرک هستند.
مدیریت استرس از طریق یوگا، مدیتیشن و ورزش
استرس یکی از مهم‌ترین عوامل تشدیدکننده پسوریازیس است. بسیاری از افراد مبتلا گزارش می‌دهند که در دوره‌های پرتنش و استرس‌زا، علائم بیماری آن‌ها بدتر می‌شود. انجام تمرینات یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق می‌تواند به کاهش سطح استرس کمک کند. علاوه بر این، فعالیت‌های بدنی مانند پیاده‌روی، شنا و تمرینات آرامش‌بخش نیز تأثیر مثبتی بر سیستم ایمنی و کنترل التهاب دارند.
مرطوب نگه داشتن پوست با استفاده از کرم‌های مناسب
خشکی پوست یکی از مشکلات رایج در پسوریازیس است که می‌تواند باعث پوسته‌پوسته شدن و ترک‌های دردناک شود. استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده غلیظ و بدون عطر به حفظ رطوبت پوست کمک کرده و مانع از تشدید علائم می‌شود. بهتر است مرطوب‌کننده‌ها بلافاصله بعد از شستشوی صورت استفاده شوند تا رطوبت پوست حفظ شود. کرم‌هایی که حاوی مواد نرم‌کننده مانند اوره، گلیسرین و شی باتر هستند، گزینه‌های مناسبی محسوب می‌شوند.
اجتناب از مصرف سیگار، الکل و مواد غذایی التهابی
مطالعات نشان داده است که مصرف سیگار و الکل می‌تواند خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش داده و شدت علائم را بیشتر کند. سیگار باعث تحریک سیستم ایمنی و افزایش التهاب در بدن می‌شود، درحالی‌که الکل می‌تواند اثربخشی درمان‌ها را کاهش دهد. همچنین، برخی مواد غذایی که باعث افزایش التهاب می‌شوند، می‌توانند پسوریازیس را تشدید کنند. غذاهای فرآوری‌شده، فست‌فودها، شکر تصفیه‌شده، نوشیدنی‌های شیرین و چربی‌های اشباع ازجمله مواد غذایی مضر برای افراد مبتلا به پسوریازیس هستند.
استفاده از شوینده‌های ملایم و بدون صابون برای شستشوی صورت
شوینده‌های صابونی قوی و حاوی مواد شیمیایی می‌توانند پوست را تحریک کرده و باعث خشکی و تشدید علائم پسوریازیس شوند. بهتر است برای شستشوی صورت از محصولات ملایم و بدون صابون استفاده شود. ژل‌های شستشوی مخصوص پوست حساس که فاقد سولفات و پارابن هستند، گزینه‌های مناسبی محسوب می‌شوند. همچنین، شستشوی صورت با آب ولرم به‌جای آب داغ می‌تواند به کاهش خشکی و التهاب پوست کمک کند.
انتخاب رژیم غذایی سالم شامل مصرف ماهی‌های چرب، سبزیجات و غذاهای سرشار از امگا ۳
تغذیه نقش مهمی در کنترل علائم پسوریازیس دارد. برخی مواد غذایی می‌توانند به کاهش التهاب و بهبود وضعیت پوست کمک کنند. ماهی‌های چرب مانند سالمون، تن و ساردین سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که خاصیت ضدالتهابی دارند. مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، به‌ویژه آن‌هایی که حاوی آنتی‌اکسیدان و ویتامین‌های A، C و E هستند، می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی و بهبود سلامت پوست کمک کند. همچنین، مصرف آجیل، روغن زیتون، دانه‌های چیا و تخم کتان نیز می‌تواند در کاهش التهاب مؤثر باشد.
۸. سؤالات متداول درباره پسوریازیس صورت
۱. آیا پسوریازیس صورت مسری است؟
خیر، پسوریازیس یک بیماری غیرمسری است و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. این بیماری یک اختلال خودایمنی است که در اثر فعالیت غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن ایجاد می‌شود و ارتباطی با ویروس‌ها، باکتری‌ها یا عوامل عفونی ندارد.
۲. آیا آرایش کردن باعث بدتر شدن پسوریازیس می‌شود؟
برخی لوازم آرایشی حاوی مواد شیمیایی، عطرها و نگهدارنده‌هایی هستند که می‌توانند پوست را تحریک کرده و علائم پسوریازیس را تشدید کنند. بهتر است از محصولات بدون عطر، ضدحساسیت و بر پایه مواد طبیعی استفاده شود. همچنین، استفاده از یک مرطوب‌کننده قوی زیر آرایش می‌تواند به کاهش تحریکات پوستی کمک کند.
۳. آیا پسوریازیس صورت باعث ایجاد زخم‌های دائمی می‌شود؟
در بیشتر موارد، پسوریازیس خود باعث ایجاد زخم دائمی روی پوست نمی‌شود، اما خاراندن مکرر، کندن پوسته‌ها و التهاب شدید می‌تواند منجر به تغییرات رنگدانه‌ای، زخم‌های سطحی و اسکار شود. برای جلوگیری از این مشکل، توصیه می‌شود پوست را مرطوب نگه داشته و از تحریک آن خودداری کنید.
۴. آیا پسوریازیس صورت با تغذیه مرتبط است؟
بله، رژیم غذایی نقش مهمی در کنترل پسوریازیس دارد. غذاهای سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ مانند ماهی‌های چرب، گردو و بذر کتان، به کاهش التهاب کمک می‌کنند. مصرف میوه‌ها و سبزیجاتی که حاوی آنتی‌اکسیدان هستند نیز می‌تواند در بهبود وضعیت پوست مؤثر باشد. از سوی دیگر، مصرف غذاهای فرآوری‌شده، قندهای تصفیه‌شده و چربی‌های اشباع ممکن است علائم بیماری را تشدید کند.
۵. آیا نور خورشید برای پسوریازیس صورت مفید است؟
قرار گرفتن در معرض نور خورشید در برخی افراد می‌تواند به کاهش علائم پسوریازیس کمک کند، زیرا اشعه UVB باعث کاهش سرعت رشد سلول‌های پوستی می‌شود. بااین‌حال، قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور خورشید ممکن است باعث آفتاب‌سوختگی و تشدید علائم شود. استفاده از ضدآفتاب‌های مناسب برای پوست حساس هنگام خروج از خانه توصیه می‌شود.
۶. چه مدت طول می‌کشد تا پسوریازیس صورت درمان شود؟
پسوریازیس یک بیماری مزمن است و درمان قطعی ندارد. مدت زمان لازم برای کاهش علائم به شدت بیماری، نوع درمان و میزان پایبندی بیمار به روش‌های درمانی بستگی دارد. برخی درمان‌های موضعی ممکن است طی چند هفته اثرگذار باشند، اما در موارد شدیدتر، مدیریت علائم ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشد.
۷. آیا پسوریازیس صورت با افزایش سن بدتر می‌شود؟
پسوریازیس می‌تواند در دوره‌های مختلف زندگی شدت بگیرد یا کاهش یابد، اما افزایش سن لزوماً باعث تشدید علائم نمی‌شود. عواملی مانند تغییرات هورمونی، استرس، تغذیه نامناسب و تماس با مواد محرک می‌توانند بر شدت بیماری تأثیر بگذارند.
۸. آیا مصرف ویتامین D می‌تواند به درمان پسوریازیس صورت کمک کند؟
برخی مطالعات نشان داده‌اند که کمبود ویتامین D ممکن است با شدت پسوریازیس مرتبط باشد. ویتامین D می‌تواند به تنظیم سیستم ایمنی بدن کمک کند، اما مصرف آن باید تحت نظر پزشک انجام شود. برخی کرم‌های موضعی حاوی مشتقات ویتامین D نیز برای کنترل علائم پسوریازیس توصیه می‌شوند.
جمع‌بندی
پسوریازیس صورت یک بیماری پوستی مزمن و خودایمنی است که نیاز به مراقبت و درمان مداوم دارد. این بیماری ممکن است در نواحی مختلف صورت ظاهر شده و باعث التهاب، پوسته‌پوسته شدن و خارش شود.
روش‌های درمانی شامل داروهای موضعی، نوردرمانی، داروهای سیستمیک و تغییر سبک زندگی هستند. اگرچه درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما با رعایت نکات مراقبتی، استفاده از محصولات مناسب و اجتناب از عوامل محرک می‌توان علائم آن را کاهش داد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید. مراجعه به پزشک متخصص و پیگیری درمان‌های توصیه‌شده، بهترین راهکار برای کنترل این بیماری است.
بدون دیدگاه